16 mei 2021

Voordat Ruimtestad uitkwam besloot ik om Saskia te vragen voor een recensie van mijn nieuwste boek van 2021. Ze wilde meedoen en ik stuurde het boek naar haar op. Er volgde wat chats via Facebook Messenger en vandaag kwam er een zeer uitgebreide blog met een recensie op Hebban. Om hem te lezen is de link naar de Hebban spot te volgen, maar ik mocht hem ook overnemen onder de afbeelding, dus hieronder lezen kan ook. https://www.hebban.nl/spot/saskia-in-de-boekenhemel/nieuws/recensie-ruimtestad-van-johanna-lime#908560

Recensie: Ruimtestad van Johanna Lime is onderhoudend, aangenaam en ook wat onevenwichtig

Op 16 mei 2021 door Saskia in de Boekenhemel

De auteur

To see the world in a grain of sand and heaven in a flower
To hold eternity in the palm of your hand and infinity in an hour!

Aan fantasie heeft het Johanna Lime nooit ontbroken en schrijven is iets wat ze altijd heeft willen doen. ‘Ze’ was tot 2018 een samenwerking tussen Marjo Heijkoop en haar allerbeste vriendin en levensgezel Dinie Boudestein. Ze bestudeerden astrologie en vertoefden graag in esoterische boekhandels. Beiden hielden van fantasy en science fiction en verzonnen verhalen en werelden. Het was niet alleen een fijne hobby maar ook een manier om zich staande te houden in een wereld waarin ze zich buitenbeentjes voelden. Ze durfden niet openlijk voor hun schrijverij uit te komen uit angst voor het commentaar van hun familie. Toen bijna heel Dinie’s familie stierf en Marjo haar jongste broer verloor, besloten ze hun verhalen en werelden met andere lezers te delen. Ze vulden elkaar goed aan tijdens het schrijven want Dinie was goed in overzicht houden en sterker in het goochelen met woorden. Marjo was en is een ster in het verzinnen van de details. In 2015 verscheen Schimmenschuw, hun eerste boek. Vervolgens starten ze een trilogie waarvan deel een, Sluimerend Vuur in 2017 verscheen. Het tweede deel Smeulend Venijn verscheen in 2018, een venijnig jaar want Dinie overleed en Marjo bleef alleen achter. Ze besloot verder te schrijven omdat ze niet meer zonder kan. Schrijven is wat ze het liefst doet en wat ze altijd al heeft willen doen. Voor Schamel Verbond, de derde in 2020 verschenen afsluiter van de trilogie gebruikte Marjo de verhalen en elementen uit de dagboeken van Dinie en haarzelf.

Interplanetair is door Marjo zelf verzonnen. Haar inspiratie voor verhalen krijgt ze uit haar levendige dromen. In wakende toestand lijdt ze echter aan afantasie, een aandoening waardoor je geen beelden ziet en niet met gesloten ogen kunt visualiseren. Dat betekent niet dat er een gebrek aan fantasie is want Glen Keane, de ontwerper van de Kleine Zeemeermin, kampte met dezelfde beperking. Het maakt het lastiger met schrijven want ze moet het van haar herinneringen uit haar dromen hebben. Haar perfectionisme en geheugen helpen haar om de beelden uit haar dromen om te zetten in taal en in een verhaal. Ze mist wel de hulp van Dinie in de verwoording van dat wat ze wil zeggen. Schrijven is daardoor een grotere uitdaging geworden.
Uitdagingen gaat ze echter niet uit de weg. Zo heeft ze zich tot doel gesteld om meer spanning en conflicten in haar verhalen brengen. Ze houdt er echter niet van om actie en spanning te overdrijven. Dat is niet haar stijl.
Show and tell is ook een hele uitdaging en behoorlijk lastig aangezien ze de wereld het liefst van een afstandje bekijkt en moeite heeft om in gevoelssferen te geraken. Voorlopig is ze nog niet uitgeschreven en het tweede deel van Interplanetair is in de maak.

De cover

Een helderverlichte ster werpt zijn stralen op een ruimtestation dat zweeft in het heelal. De ster prikkelt de verbeelding door zijn intens felle stralen en de prachtige fonkeling. Zou het een heldere reuzenster zijn? Op de achtergrond een paarsrode nevel die wel eens de Rosettenevel kan zijn die je op de kaartjes van de website van Johanna Lime kunt terugvinden. Deze nevel ligt bij Berinyi en is wellicht al zichtbaar vanaf Alhenapolys oftewel Ruimtestad. Het ziet er mooi en spectaculair uit.
Onder het ruimtestation staat de titel van het boek in een apart lettertype gedrukt. De letters lijken op ouderwetse boekdrukkunst en doen archaïsch aan. Het doet denken aan lettertypes die vaak bij fantasyboeken gebruikt worden. De kleur, metalig blauw roept echter associaties op aan staal en technologie.
Boven de afbeelding van het ruimtestation staat de serietitel en de aanduiding dat dit het eerste deel van een serie is.
Op de achterkant prijkt een foto van de schrijfster die aankondigt dat de serie een trilogie betreft en een korte inhoudelijke beschrijving geeft.
De wereld van Interplanetair belooft een mix te worden van science fiction en fantasy.  Vol verwachting stort ik me in de belevingswereld van Johanna Lime. Dat haar heelal me moge opslokken.

De recensie

Ruimtestad van Johanna Lime is het eerste boek van de Interplanetair trilogie. Het is science fiction doorspekt met magische elementen waarbij het magische systeem een minder diepe uitwerking kent dan de politieke en maatschappelijke structuren. Magie is eerder een gegeven en dat is voor sommige ‘die-hard’ fantasyfans misschien even slikken. Deze genremix is evenwel boeiend en de beschrijving van wezens en volken roept welkome herinneringen op aan boeken van Jack Vance.
Ook de vaart zit er voldoende in hoewel in de beschrijvingen en ontwikkelingen ook wat onevenwichtigheden zijn te bespeuren.

Hoofdpersonen zijn Prinses Irene van Laskoro en Prins Daniël van Berinyi. Irene wil interplanetair recht studeren en uitzoeken waarom Laskoro nog altijd geen zetel in de Galactische Vereniging van Planeten heeft. Terwijl zij stage loopt, stuit ze op verdachte zaken en haar naspeuringen brengen haar steeds meer in gevaar. Vuurmagiër Prins Daniël wil priester worden van een niet-inheemse god en dat heeft onverwachte consequenties want zijn God verbiedt hem nog langer magie te gebruiken op straffe van de dood. Zo besluit hij tot een carrièreswitch en wordt kapitein van een ruimteschip. Op zijn eerste missie stuit hij op een terrorist die er op uit is om een oorlog te ontketenen. Kan het tij nog gekeerd worden?

Voor lezers die de boeken van Johanna Lime al kennen is de wereld van Ruimtestad een feest van herkenning. De hoofdpersonen blijken nakomelingen van de personages uit de trilogie De vergeten vloek en de gebeurtenissen spelen zich in hetzelfde universum af. Voorkennis is echter niet nodig want de schrijfster beschrijft uitgebreid de familiaire en interplanetaire verhoudingen zodat ook de niet-kenner vlotjes van start kan.

De eenvoudige schrijfstijl heeft zijn voor- en nadelen. Aan de ene kant bevordert het de snelheid van het verhaal en zorgt het ervoor dat ingewikkelde zaken als planetair recht goed te volgen zijn. Aan de andere kant zet de wijze van vertellen de lezer op het verkeerde been. Zo lijkt het in het begin alsof Prins Daniel nog maar veertien jaar oud is maar even later blijkt hij toch al achttien jaar te zijn. En ook zijn gedrag is te wijs voor een veertienjarige. Hij is zelfs wijzer en ouwelijker dan menig jongeman van achttien jaar. Door zijn begrip en mededogen en zijn diplomatieke reacties op anderen lijkt hij soms wel een jonge Jezus.

Braafheid en goedheid voert sowieso de boventoon in de wereld van Ruimtestad. Je ziet het terug in de personages en hun ontwikkeling. De personages zijn heel zelfstandig en hun ouders zijn heel redelijk en begrijpend. Er komt geen onvertogen woord voor in hun onderlinge communicatie en de ouders hebben alle respect voor hun kinderen, geven ze steun en laten ze vrij. Het voelt heel veilig om lid te zijn van deze families en dat doet utopisch en soms een beetje onwerkelijk aan. Zo blijft Daniël zonder overleg met zijn vader in Ruimtestad terwijl een familielid is overleden. Iedereen snapt wel waarom hij beter niet terug kan keren maar het voelt vreemd dat er geen overleg over is. En dat geldt voor meerdere besluiten en verwikkelingen in het verhaal.

Kwaaie pieren en slechteriken zijn er ook ondanks het hoge feelgood gehalte. Zij halen nare dingen uit maar het voelt allemaal niet zo dramatisch. Dat komt omdat de karakters en de achtergrond van de boeven oppervlakkig blijven. Het doet denken aan de boeven uit James Bond films. Zo is een persoonlijk wraakmotief voldoende reden om megalomane complotten op te zetten. Dat is vermakelijk maar leidt niet tot veel diepgang. Het kwaad lijkt daardoor minder bedreigend en dat is wat teleurstellend. De eenvoudige schrijfstijl versterkt dit gevoel.

De hoofdpersonages komen voldoende tot leven maar hun onderlinge opbouw is enigszins onevenwichtig. Vooral de coming of age van prinses Irene is gedetailleerd en vloeiend beschreven. We volgen zeer gedetailleerd haar studievooruitgang en zien hoe zij nieuwe vrienden maakt. Ook is er meer actie en intrige in haar deel. Zij staat daardoor dichtbij de beleving van de lezer. Prins Daniel komt er wat dat betreft wat bekaaid van af. Zijn studie en ontwikkeling lijkt heel snel te gaan. Zo leert hij heel snel allerlei magische vloeken maar deze vertelwijze mist de soepele opbouw die Prinses Irene wel meemaakt. Hij staat als het ware in de coulissen te wachten tot hij in actie mag komen.

Ook de liefdesontwikkelingen in deze roman gaan verbijsterend snel vergeleken met het tempo van eerdere verwikkelingen. Het doorbreekt de harmonie en dat is jammer. Het wordt ook meer verteld dan dat de schrijfster het laat zien waardoor de beleving hiervan een gevoel van abruptheid geeft.
Deze wijze van vertellen laat weinig aan de verbeelding over.

De thema’s die Lime aansnijdt zijn interessant en actueel. Zo is gelijkwaardigheid tussen man en vrouw een hoofdthema. Dat blijkt niet alleen uit de wijze waarop mannen en vrouwen van de koninklijke familie elkaar bejegenen maar ook uit het feit dat het aantal mannen en vrouwen op Laskoro en Berinyi ongelijk verdeeld zijn. Deze verdeling heeft gevolgen voor de structuur van hun maatschappij en beiden proberen door samenwerking deze ongelijkheid recht te trekken. Ook oorlog versus vrede, samenwerking, begrip en mededogen lopen als een rode draad door het verhaal heen.
Het is hartverwarmend om eens een verhaal te lezen waarin vertrouwen en medeleven de bovenhand voert.

Ruimtestad van Johanna Lime is zonder meer onderhoudend en heeft genoeg snelheid en spanning voor een aangename leeservaring. Het verhaal is geschreven voor een volwassen publiek maar is door het eenvoudige taalgebruik en de ongecompliceerde structuur ook geschikt voor jeugdigere lezers.

3 sterren

Mijn reactie

Wat heb je er een werk van gemaakt, Saskia. Heel erg bedankt voor je blog op Hebban spot en voor de recensie van Ruimtestad.

Groeten van Johanna Lime